اینکه پوست خوب و بدون لک داشته باشیم، آرزوی خیلی از ماست. همه‌مون دوست داریم صورتمون صاف و شفاف باشه، درست مثل بازیگرای مورد علاقه‌مون. اما گاهی وقتا یه سری لک های تیره روی صورتمون ظاهر می‌شن که حسابی تو ذوق می‌زنن و باعث می‌شن ظاهر پوست‌مون کدر به نظر بیاد.
این لک‌ها معمولاً به خاطر تجمع بیشتر رنگدانهها (ملانین) تو بعضی قسمت‌های پوست به‌وجود میان و بعضی وقتا اون‌قدر سمج می‌شن که آدم رو ناامید می‌کنن. ولی نگران نباش! قبل از درمان‌های کلینیکی، استفاده از محصولات ضد لک می‌تونه کمک‌کننده باشه. یه سری راه‌حل خانگی هم هست که می‌تونه کمک‌کننده باشه و موضوع این مطلب هم دقیقاً همینه. اینجا برات چند تا روش ساده و راحت آوردیم که می‌تونه توی کم‌رنگ شدن این لک های مزاحم کمکت کنه و پوستت رو به درخششی که همیشه آرزوش رو داشتی برسونه. پس بزن بریم!
در ادامه با مجله سلامت آواطب همراه باشید.
دلایل مختلف لک های تیره صورت
لک های تیره یا همون «هایپرپیگمانتاسیون»، وقتی به وجود میان که پوستت ملانین زیادی تولید می‌کنه. اون وقت یه‌سری نقطه‌ها یا تیکه‌هایی روی پوستت ظاهر می‌شن که از بقیه‌ی جاها تیره‌تر هستن.
حالا چی باعث می‌شه این اتفاق بیفته؟ چندتا دلیل مهم داره:
- تابش مستقیم آفتاب: اگه زیاد زیر آفتاب باشی، پوستت برای محافظت از خودش ملانین بیشتری تولید می‌کنه. این یعنی احتمال لک بیشتره! برای محافظت، استفاده از ضد آفتاب مناسب خیلی مهمه.
- تغییرات هورمونی: توی بارداری یا وقتی تعادل هورمون‌های زنونه مثل استروژن و پروژسترون به هم می‌خوره، ممکنه لک بیفته.
- آلرژی یا تحریک پوستی: استفاده از محصولات حساسیت‌زا، یا کارهایی مثل وکس یا لایه‌برداری زیاد، می‌تونه پوست رو تحریک کنه و باعث لک بشه.
- التهاب: مثلاً جوش، زخم یا بیماری‌های پوستی هم گاهی باعث تیرگی پوست می‌شن.
- عوارض بعضی داروها: یه‌سری داروها مثل مسکن‌های ضدالتهاب، داروهای روانپزشکی یا آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل تتراسایکلین می‌تونن تولید ملانین رو بالا ببرن و باعث لک شن.
در بیشتر مواقع این لک‌ها خطرناک نیستن، ولی اگه دیدی مدام زیاد می‌شن یا شکل غیرعادی دارن، بهتره یه سر به دکتر بزنی تا مطمئن بشی مشکل جدی‌ای در کار نیست.
درمان‌های خانگی برای لک های تیره صورت
این روزا کلی درمان تخصصی و کلینیکی برای لک های صورت وجود داره، اما اگه دنبال راه‌های طبیعی و خانگی هستی، خوشبختانه چندتا روش ساده هست که می‌تونه کمکت کنه. البته باید اینو بدونی که فعلاً تحقیقات علمی گسترده‌ای پشت همه‌ی این روش‌ها نیست، ولی نتایج اولیه امیدوارکننده‌س و خیلیا با همین راهکارها بهبود دیدن.
در ادامه چندتا از معروف‌ترین درمان‌های خانگی رو معرفی می‌کنیم که میتونی تو خونه امتحانشون کنی.
۱. پاپایا
پاپایا یکی از اون میوه‌های مفیده که کلی خاصیت داره. برای پوست هم عالیه چون یه لایه‌بردار طبیعی به حساب میاد. این میوه، اسیدهایی به نام AHA (آلفا هیدروکسی اسید) داره که حتی تو ترکیب لایه‌بردارهای شیمیایی هم استفاده می‌شن. AHAها برای پوست‌های خشک، لک‌دار یا دارای خط و خطوط ریز صورت خیلی مفیدن. پاپایا می‌تونه پوستتو روشن‌تر و شاداب‌تر نشون بده.
طرز استفاده:
- یه پاپایای رسیده رو له کن و تو یه کاسه بریز.
- روی پوست تمیز بذار و صبر کن تا خشک بشه.
- بعد با حرکت دورانی، به‌آرومی ماساژ بده تا سلول‌های مرده پوستت کنده بشن.
- صورتتو با آب بشور.
۲. آب لیمو
لیمو سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدانه، که ممکنه به روشن شدن لک های تیره کمک کنه. ولی چون اسیدیه، ممکنه پوست بعضیا بهش حساسیت نشون بده. برای همین بهتره با مواد دیگه مثل ماست یا عسل ترکیبش کنی تا ملایم‌تر بشه.
طرز استفاده:
- یه قاشق غذاخوری آبلیمو رو با دو قاشق ماست مخلوط کن.
- روی پوستت بذار و حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صبر کن.
- بعد با آب بشور.
- یادت نره بعدش از مرطوب کننده ها استفاده کنی و کرم محافظ آفتاب بزنی.
۳. گوجه فرنگی
اگه لک‌هات به خاطر آفتاب زیاد باشه، گوجه فرنگی می‌تونه خیلی مفید باشه. چون ماده‌ای به نام لیکوپن داره که به پوست کمک می‌کنه از آسیب‌های خورشید در امان بمونه. گوجه فرنگی همچنین منبع خوبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدانه که پوست رو شفاف‌تر و سالم‌تر نشون می‌ده.
طرز استفاده:
- گوشت گوجه فرنگی رو له کن و روی پوستت بذار.
- چند دقیقه با حرکت دورانی ماساژ بده.
- ۱۰ دقیقه صبر کن.
- بعد با آب تمیز بشور.
نکته: قبل از اینکه هر کدوم از این روش‌ها رو امتحان کنی، مطمئن شو که پوستت کاملاً تمیزه. برای این کار، بهتره از یه شوینده صورت ملایم استفاده کنی که چربی، آلودگی و مواد آرایشی رو از سطح پوست پاک کنه.
۴. زردچوبه
زردچوبه سال‌هاست که تو هند، هم توی آشپزی استفاده می‌شه هم به عنوان یه درمان سنتی برای مشکلات پوستی. توی برنامه مراقبت از پوست خیلیا، زردچوبه یه عضو ثابت حساب می‌شه. دلیلش هم وجود ماده‌ای به اسم «کورکومین» توشه که خاصیت آنتی‌اکسیدانی داره، التهاب رو کم می‌کنه و جلوی تولید زیاد ملانین رو می‌گیره. خلاصه اینکه می‌تونه لک های تیره رو روشن‌تر کنه و پوستت رو شفاف‌تر نشون بده.
طرز استفاده:
- یه قاشق غذاخوری زردچوبه رو با کمی آب قاطی کن تا یه خمیر یکدست بشه.
- با یه پد پنبه‌ای یا با انگشت، روی صورتت بزن.
- ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بذار بمونه.
- بعدش با آب بشور.
۵. خیار
خیار یه منبع عالی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و ترکیبات سیلیکا داره که می‌تونه به کم شدن لک های تیره کمک کنه. از اونجا که خیار خاصیت خنک‌کننده هم داره، برای پوست‌های حساس یا ملتهب خیلی خوبه.
طرز استفاده:
- چندتا خیار تازه رو رنده یا میکس کن.
- خمیر حاصل رو روی لک‌ها بزن.
- بذار حدود ۲۰ دقیقه بمونه.
- با آب سرد بشور.
۶. آلوئه ورا
آلوئه ورا یکی از معروف‌ترین درمان‌های طبیعی برای پوست و موئه. خاصیت تسکین‌دهنده و مرطوب‌کننده داره و پوست رو حسابی آبرسانی می‌کنه، چون بیشتر از ۹۹٪ اون آبه! به‌خاطر همین برای روشن شدن لک‌ها هم کاربرد داره.
طرز استفاده:
- ژل خالص آلوئه‌ورا رو (مستقیم از برگش یا ژل آماده) روی لک های صورت بزن. میتونی از محصول ژل آلوئه ورا هم استفاده کنی.
- بذار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بمونه.
- بعد با آب ولرم بشور.
💡 نکته اضافه: ویتامین C
ویتامین C یه آنتی‌اکسیدان قوی به حساب میاد که معمولاً به صورت ژل یا سرم روی پوست استفاده می‌شه. توی درمان لک های تیره خیلی موثره و حتی از پیری زودرس پوست که به خاطر نور خورشید ایجاد می‌شه هم جلوگیری می‌کنه. خیلی از متخصصای پوست، ژل‌های حاوی ویتامین C رو برای بیمارایی که لک دارن تجویز می‌کنن. همچنین میتونی از میسلار واتر ویتامین C هم استفاده کنی.
۷. ماست
ماست یه روشن‌کننده طبیعی پوسته که می‌تونه به کم‌رنگ شدن لک های تیره کمک کنه، چون خاصیت لایه‌برداری ملایمی داره. توی ماست، یه ماده‌ای به اسم اسید لاکتیک هست که باعث بهتر شدن تیرگی‌ها و تغییر رنگ‌های پوستی می‌شه. همچنین می‌تونه به یکدست شدن رنگ و بافت پوست کمک کنه و التهاب رو هم کمتر کنه. میتونی ماست رو به تنهایی استفاده کنی یا با چیزای دیگه مثل زردچوبه یا جو دو‌سر قاطی کنی.
طرز استفاده:
- با یه پد پنبه‌ای، کمی ماست روی لک های صورتت بزن.
- بذار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بمونه.
- بعدش با آب بشور.
۸. عدس قرمز (ماسور دال)
پودر عدس قرمز هم یکی از درمان‌های خانگی برای لک های صورته. چون پر از آنتی‌اکسیدانه و برای سلامت پوست خیلی مفیده. البته هنوز تحقیقات علمی زیادی در این مورد انجام نشده، ولی خیلیا نتیجه گرفتن.
طرز استفاده:
- یه مشت عدس قرمز رو از شب قبل توی یه کاسه آب بخیسون.
- صبح اون رو میکس کن تا یه خمیر نرم به‌دست بیاد.
- خمیر رو روی صورتت بذار و ۲۰ دقیقه صبر کن.
- بعد با آب سرد صورتت رو بشور.
چندتا نکته مهم قبل از استفاده از این روش‌ها
برای از بین بردن لک های سمج، کلی روش مختلف هست که مردم امتحانش کردن و بعضیاشون واقعاً جواب می‌دن. اما حواست باشه که تاثیر این روش‌ها برای هر کسی فرق می‌کنه و باید مرتب و با حوصله استفاده بشن تا نتیجه‌شو ببینی.
حتماً قبل از اینکه هر چیزی رو روی صورتت بزنی، یه تست حساسیت انجام بده. یه کوچولو از اون ماده رو روی پوست ساعدت بزن، اگه بعد از چند ساعت خارش، سوزش یا التهاب نداشتی، میتونی با خیال راحت روی صورتت استفاده کنی. ولی اگه احساس ناراحتی کردی، سریع با آب بشورش و دیگه استفاده نکن. اگه علائم ادامه پیدا کرد، با پزشک مشورت کن.
اینم بدون که الان دکترای پوست کلی روش علمی و تخصصی دارن، مثل لیزر و پیلینگ، که برای درمان قطعی لک های تیره به کار می‌ره. فقط حواست باشه این کارا رو دست هر کسی نسپری! حتماً برو پیش یه متخصص پوست با مجوز و سابقه‌ی معتبر. به‌طور کلی، رسیدگی به سلامت بدن و تعادل هورمونی، نقش مهمی در پیشگیری از لک‌های پوستی داره.
پوستی شفاف، نتیجه‌ی مراقبت مداوم از پوست و همچنین توجه به سلامت کلی بدن هست.
جمع بندی
لک های تیره یا همون هایپرپیگمانتاسیون، هم ظاهر پوست رو تحت تأثیر قرار می‌دن هم اعتماد به نفس رو. عوامل مختلفی می‌تونن باعث این لک‌ها بشن، پس اول از همه بهتره علتش پیدا بشه و بعد دنبال درمان باشی.
در کنار روش‌های پزشکی، کلی درمان خانگی هم هست مثل پاپایا، خیار، آلوئه‌ورا، زردچوبه، و … که ممکنه بهت کمک کنن لک‌هات رو کم‌رنگ کنی و پوستی صاف و درخشان داشته باشی. ولی همیشه مراقب واکنش‌های پوستی باش و در صورت بروز حساسیت، سریع درمان رو قطع کن. برای داشتن پوستی صاف و شفاف، از محصولات مراقبت از پوست مناسب استفاده کن.
و در نهایت، برای یه راه‌حل مطمئن و اختصاصی واسه پوستت، حتماً با یه متخصص پوست مشورت کن.
سوالات متداول
چجوری می‌تونم لک های تیره صورتم رو تو خونه کم کنم؟
میتونی از روش‌های طبیعی استفاده کنی مثل زدن آبلیمو یا ژل آلوئه‌ورا روی لک‌ها. ماسک‌هایی با ماست یا عسل هم می‌تونن کمک‌کننده باشن. ضدآفتاب یادت نره چون جلوی تیره‌تر شدن پوستو می‌گیره. ولی در کل بهتره با دکتر پوست هم مشورت کنی که خیالت راحت باشه.
آلوئه‌ورا می‌تونه لک‌ها رو کم کنه؟
آره، آلوئه‌ورا خاصیت ضدالتهاب و ترمیم پوست داره. اگه مرتب بزنی، کم‌کم ممکنه لک‌ها کم‌رنگ‌تر بشن، البته برای هر کسی ممکنه فرق کنه.
روغن کرچک برای لک خوبه؟
روغن کرچک چربی‌های مفیدی داره که می‌تونه پوست رو نرم کنه و کمک کنه لک‌ها محو بشن. ولی مدرک علمی قوی براش نیست. قبل استفاده زیاد، بهتره یه تست کوچیک بزنی و با دکتر مشورت کنی.
عسل می‌تونه لک رو از بین ببره؟
عسل خاصیت آنتی‌باکتریال و آنتی‌اکسیدان داره. اگه روزی چند دقیقه عسل خام رو روی لک‌ها بذاری و بعد بشوری، کم‌کم ممکنه لک‌ها روشن‌تر بشن. البته باید صبور باشی و مرتب استفاده کنی.
آیا لک های تیره خودشون از بین می‌رن؟
بعضی لک‌ها که بخاطر آفتاب یا تحریک‌های پوستی هستن، ممکنه خودبه‌خود کم‌رنگ بشن. ولی بعضی‌هاشون، مثل لک های هورمونی یا ژنتیکی، بدون درمان باقی می‌مونن.
ویتامین A برای لک خوبه؟
آره، مخصوصاً اگه به شکل رتینوئید باشه. کمک می‌کنه پوست نو بشه و رنگدانهها کمتر تولید بشن. ولی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک استفاده بشه چون پوست رو حساس می‌کنه.
آیا لک تیره می‌تونه نشانه دیابت باشه؟
بعضی وقت‌ها لک های تیره مخصوصاً روی گردن یا زیر بغل، ممکنه نشونه مقاومت به انسولین باشن که با دیابت نوع ۲ مرتبطه. اگه همچین لک هایی داری، بهتره بری پیش دکتر چک کنی.
آکنه باعث لک تیره می‌شه؟
بله، بعد از اینکه جوش خوب می‌شه، ممکنه لک هایی به جا بذاره که بهشون می‌گن لک بعد از التهاب. معمولاً با زمان کم‌رنگ می‌شن، ولی بعضی وقتا درمان لازم دارن.
آیا لک‌ها می‌تونن ارثی باشن؟
آره، بعضی افراد به صورت ژنتیکی مستعد لک هایی مثل کک‌ومک یا ملاسما هستن. البته نور آفتاب و مراقبت از پوست هم خیلی تأثیر دارن.
آیا می‌شه با لیزر لک‌ها رو پاک کرد؟
بله، لیزر یکی از روش‌های مؤثر برای از بین بردن لک های تیره‌ست. چند جلسه درمان ممکنه لازم باشه. بهتره با دکتر متخصص مشورت کنی.
آیا سالیسیلیک اسید برای لک خوبه؟
آره، کمک می‌کنه پوست لایه‌برداری بشه و لک‌ها کم‌کم محو بشن. اگه مرتب استفاده کنی، پوستت صاف‌تر و روشن‌تر می‌شه.
آیا لک تیره ممکنه سرطان باشه؟
نه همیشه، ولی بعضی لک‌ها می‌تونن نشونه سرطان پوست باشن. اگه دیدی لک تغییر رنگ، شکل یا اندازه داد، حتماً برو پیش متخصص پوست.
گردآورنده:
- زهرا غلامحسین دخت | مجله سلامت آواطب
پیام بگذارید