یه دلیل داره که محصولات مراقبت پوستی حاوی اسید همیشه جای خودشون رو روی میز آرایش ما دارن! واقعاً کمتر مادهای پیدا میشه که مثل اسیدها بتونه پوست رو صاف، لایه برداری، شفاف و درخشان کنه. حالا بین این همه اسید مختلف که هرکدوم برای یه نوع پوست خاص خوبن، یه عضو جدید و محبوب به اسم PHA وارد میدون شده که کلی مزیت داره.
اما اصلاً این PHA چی هست؟ برای اینکه دقیقتر بدونیم، سراغ متخصصها رفتیم تا دربارهی یکی از مهمترین و جالبترین اسیدهای دنیای اسکینکر بیشتر بدونیم. پس اگه دنبال پوستی صاف و درخشان هستی، ادامه بده تا با پلی هیدروکسی اسید (PHA) و دلیل اینکه چرا باید توی روتین پوستیت باشه، آشنا بشی.
در ادامه با مجله سلامت آواطب همراه باشید.
PHA چیست؟
PHA یا همون پلی هیدروکسی اسیدها، جدیدترین نوع اسیدهایی هستن که توی دنیای مراقبت پوست به عنوان لایه بردار شناخته میشن. در واقع PHAها زیرمجموعهی خانوادهی AHAها (آلفاهیدروکسی اسیدها) هستن، با این تفاوت که اندازهی مولکولشون خیلی بزرگتره. برای مثال، لاکتوبیونیک اسید و گلوکونولاکتون از معروفترین نوعهای PHA هستن. یه جورایی میشه گفت کارکردشون مثل AHAهاست، فقط ملایمتر.
دکتر «الکساندرا بولز»، متخصص پوست، میگه:
«به خاطر اندازهی بزرگ مولکولشون، PHAها فقط روی سطح پوست کار میکنن و خیلی عمیق نفوذ نمیکنن؛ همین باعث میشه سلولهای مردهی پوست رو به نرمی جدا کنن، بدون اینکه پوست رو تحریک کنن یا بسوزونن.»
نکتهی جذاب اینجاست که PHA فقط یه لایه بردار نیست، بلکه خاصیت آنتیاکسیدانی و آبرسانی هم داره. خلاصه، یه گزینهی سهکارهست برای کسایی که میخوان پوستشون صاف، روشن و شاداب باشه بدون اینکه قرمز یا ملتهب بشه.
دکتر «کلر چانگ» هم اضافه میکنه:
«PHAها به خاطر خاصیت لایه برداری، نرمکنندگی، مرطوبکنندگی و ضدپیریشون شناخته میشن و برای پوستهای حساس یا حتی افرادی که روزاسه یا اگزما دارن و نمیتونن از AHA یا BHA استفاده کنن، انتخاب فوقالعادهای هستن.»
مزایای PHA
PHAها پر از خاصیت خوبن و حسابی پوست رو سرحال میکنن! از ترمیم و لایه برداری گرفته تا کمکردن آسیبهای پوستی. چند تا از مهمترین مزایاش:
- مناسب برای پوست حساس: چون مولکولهای PHA بزرگترن، دیرتر جذب پوست میشن و خیلی عمیق نفوذ نمیکنن، برای همین تحریک یا سوزش ایجاد نمیکنن.
- بدون ایجاد حساسیت: پوستهای حساس معمولاً میتونن با خیال راحت ازش استفاده کنن، بدون قرمزی یا سوزش.
- حفظ رطوبت پوست: PHAها خاصیت «هومکتانت» دارن، یعنی کمک میکنن رطوبت توی پوست بمونه و در نتیجه پوست نرمتر، یکدستتر و شادابتر به نظر بیاد. برای کسانی که PHA را برای آبرسانی و حفظ رطوبت انتخاب میکنند، تونر برنج I’m From یک تونر آبرسان و ملایم است که کمک میکند پوست رطوبت را بهتر نگه دارد و اثر ملایم لایهبرداری PHA را تکمیل کند.
- ضدالتهاب: علاوه بر لایه برداری، خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارن که به آرامش پوست کمک میکنه.
- مبارزه با گلیکاسیون: PHAها جلوی فرایندی به اسم گلیکاسیون رو میگیرن؛ این همون چیزیه که باعث ضعیف شدن کلاژن و الاستین میشه، یعنی دشمن اصلی سفتی و جوانی پوست.
AHA در برابر BHA و PHA فرق آنها در چیست؟
دکتر «جنیفر مکگرگور» توضیح میده:
«PHAها (مثل لاکتوبیونیک اسید) از نظر عملکرد شبیه AHAها هستن، اما خیلی سطحیتر عمل میکنن و کمتر باعث تحریک پوست میشن. میتونی اونا رو مثل یه لایه بردار ملایم و خوشرفتار در نظر بگیری. مثلاً اگه پوستت خشکه، حساسه یا لک و آفتابسوختگی داره، استفاده از PHA همراه با یه مرطوبکننده میتونه پوست رو روشنتر، نرمتر و آبرسانتر کنه، یه جور احیای سریع پوست!»
اگر دنبال یک لایهبردار قویتر از PHA هستی که اثر AHA را تجربه کنی ولی قابل کنترل باشه، تونر گلیکولیک ۷٪ اوردینری گزینهای معروف و در دسترسه — مناسب برای اضافه کردن یک یا دو بار در هفته به روتین شب.
بیاین یه مرور کوتاه کنیم 👇
🔸 AHAها (آلفا هیدروکسی اسیدها): مثل گلیکولیک، سیتریک و لاکتیک اسید. اینا سلولهای مردهی روی پوست رو از بین میبرن تا پوست تازهتر و درخشانتر معلوم بشه. ولی چون قوی هستن، بهتره زیاد ازشون استفاده نکنی، یکی دو بار در هفته کافیه. همیشه با مقدار کم شروع کن تا پوستت عادت کنه.
🔸 BHAها (بتا هیدروکسی اسیدها): اصلیترین عضو این خانواده «سالیسیک اسید» است. این یکی عالیه برای پاک کردن منافذ و از بین بردن جوشهای سرسیاه یا اون پوست زبر و دانهدانهای که معمولاً روی بازوها یا صورت داریم (کراتوز پیلاریس).
🔸 PHAها (پلی هیدروکسی اسیدها): نسل جدید AHAها هستن؛ هم بافت و رنگ پوست رو بهبود میدن، هم بدون اینکه باعث پوستهریزی یا سوزش بشن. دکتر «ریچل نازاریان» میگه: «PHAها کمک میکنن پوست صافتر و یکدستتر بشه، بدون تحریکهایی که معمولاً با AHAها همراهه.» این اسیدها معمولاً توی پدهای لایه بردار، تونرها و کرمهای سبک دیده میشن.
عوارض احتمالی PHA
خبر خوب اینه که PHAها معمولاً عوارض خاصی ندارن، در واقع همین خاصیت ملایم بودنشونه که باعث محبوبیتشون شده. چون فقط روی سطح پوست کار میکنن و عمق زیادی نفوذ نمیکنن، خیلی بعیده باعث سوزش یا التهاب بشن. با این حال، چون هنوز یه نوع «اسید» محسوب میشن، اگه پوست حساسی داری، بهتره قبل از استفاده روی یه قسمت کوچیک از پوست تستش کنی.
دکتر «تیفانی لیبی» هشدار میده:
«استفادهی زیاد از PHA میتونه باعث خشکی یا قرمزی بشه. بهتره از غلظت پایین شروع کنی و بهمرور مقدار یا دفعات مصرف رو بیشتر کنی. اگه پوستت خوب باهاش کنار اومد، حتی میتونی هر روز ازش استفاده کنی.»
فقط یادت نره: PHAها میتونن پوست رو نسبت به نور آفتاب حساستر کنن، پس ضدآفتاب رو هیچوقت فراموش نکن. ☀️ فراموش نکنید: بعد از هر نوع لایهبرداری شیمیایی (از جمله PHA) استفاده روزانه از ضدآفتاب ضروری است. مثلا ضدآفتاب فلوئیدی جوانساز رویال محافظت مناسب و بافت سبک برای استفاده روزانه دارد.
💡 نکتهی مهم:
اگه پوستت حساسه، PHA رو با اسیدهای دیگه با غلظت بالا یا رتینوئیدها (مثل رتینول) همزمان استفاده نکن. پوستت نیاز به تنفس داره!
نکاتی درباره ی نوع پوست
بهترین قسمت ماجرا اینه که PHA تقریباً برای هر نوع پوستی مناسبه، از خشک و چرب گرفته تا حساس. حتی پوستهای خیلی حساس هم معمولاً باهاش کنار میان، چون یه لایه بردار خیلی ملایم و دوستداشتنیه.
دکتر «ریچل نازاریان» میگه:
«PHAها از اون دسته لایهبردارهایی هستن که تقریباً همه میتونن ازشون استفاده کنن. فقط پیشنهاد میکنم در شروع، با فاصلهی زمانی کمتر و مقدار کمتر استفاده بشه، مراقب واکنشهای آلرژیک باشید و روی پوست زخمی یا آسیبدیده نزنید.»
البته اگه پوستت مستعد جوش و آکنهست، حواست باشه هر نوع تحریک یا قرمزی رو جدی بگیری و در صورت نیاز استفاده رو متوقف کنی.
چطور از PHA استفاده کنیم؟
محصولات زیادی هستن که توی ترکیبشون PHA دارن، و روشهای استفاده هم متنوعه.
دکتر «ای تینگ نگ» توضیح میده:
«بهترین حالت استفاده از PHA اینه که محصول برای مدت طولانی روی پوست بمونه تا فرصت داشته باشه پیوند بین سلولهای مردهی سطح پوست رو شل کنه. برای همین معمولاً توی محصولاتی مثل تونر، ماسک، سرم، یا مرطوبکنندهها دیده میشه.»
خیلی از محلولهای AHA هم داخلشون PHA دارن تا اون باقیموندههای سطحی رو که AHA از قلم میندازه، تمیز کنن. بعضی برندها هم میان و به محصولاتی که خودشون لایهبردار نیستن (مثلاً یه سرم آبرسان) مقدار کمی PHA اضافه میکنن تا سلولهای مرده از بین برن و ترکیبات فعال بهتر جذب پوست بشن. و گاهی هم PHA خودش ستارهی اصلی فرموله و تمام تمرکز محصول روی اون گذاشته میشه.
دکتر «الکساندرا بولز» اضافه میکنه:
«PHAها با بیشتر ترکیبات مراقبتی پوست سازگار هستن، مثل هیالورونیک اسید، سرامیدها، و حتی بعضی از رتینوئیدها. فقط اگه داری از لایه بردار فیزیکی (اسکراب) یا مواد فعال دیگه استفاده میکنی، فاصلهی زمانی بینشون بذار تا پوستت بیش از حد لایه برداری نشه.»
ترکیب PHA با درمانهای دیگر
یکی از نکات جالب دربارهی PHA اینه که خیلی انعطافپذیره و میتونه با درمانها یا ترکیبات مختلف ترکیب بشه.
دکتر «کلر چانگ» توضیح میده:
- PHA رو میشه همراه رتینوئیدها برای درمان جوش یا پیری زودرس پوست استفاده کرد.
- میشه با «هیدروکینون» ترکیبش کرد تا رنگ پوست یکدستتر بشه و لکها کمتر شن.
- حتی بعد از درمانهای تخصصی مثل لیزر یا میکرودرم ابریژن هم میشه ازش استفاده کرد (البته حتماً باید زیر نظر پزشک متخصص انجام بشه).
برای کامل کردن روتین بعد از استفاده از PHA، یک مرطوبکننده قوی مثل کرم آبرسان عمیق ژل رویال کمک میکند سد دفاعی پوست بازسازی و رطوبت حفظ شود.
سوالات متداول
۱. میتونم هر روز از PHA استفاده کنم؟
بله، برای خیلی از افراد استفادهی روزانه از PHA کاملاً بیخطره. دکتر «ریچل نازاریان» توضیح میده: «به خاطر اینکه مولکولهای PHA بزرگترن، نفوذشون به پوست کمتره، برای همین معمولاً باعث تحریک یا سوزش نمیشن. در عوض، علاوه بر لایه برداری ملایم، خاصیت آبرسانی هم دارن.»
اگه تازه میخوای استفاده از PHA رو شروع کنی، بهتره اول فقط شبها توی روتین مراقبت پوستیت بذاری. بعد از چند روز اگه پوستت خوب باهاش کنار اومد، میتونی روزی دو بار هم استفادهش کنی.
۲. میتونم PHA و سالیسیلیک اسید رو با هم استفاده کنم؟
آره، در واقع ترکیبشون میتونه یه روتین کامل و همهفنحریف برای پوستت بسازه. دکتر نازاریان میگه: «PHAها میتونن بهتنهایی هم مفید باشن، ولی معمولاً همراه با اسیدهای دیگه مثل AHAها و BHAها (که سالیسیلیک اسید جزوشونه) استفاده میشن. چون هرکدوم از این اسیدها عمق نفوذ متفاوتی دارن و روی بخشهای مختلف پوست تأثیر میذارن، ترکیبشون میتونه مشکلات مختلف مثل چربی زیاد، جوش یا کدر بودن پوست رو همزمان هدف بگیره.»
اگر پوستت مستعد جوش هست و میخوای PHA را همراه با اسیدهای دیگر استفاده کنی، سرم AHA.BHA دکتر راشل یک گزینه ترکیبی است که برای پوستهای نرمال تا چرب فرموله شده — البته حتماً فاصلهگذاری و تست پوستی را رعایت کن.
گردآورنده:
- زهرا غلامحسین دخت | مجله سلامت آواطب
پیام بگذارید