اگه روی بینی، پیشانی یا چانه خود نقطه‌های تیره دیدین، احتمالا اول از همه فکر می‌کنین که جوش سرسیاهه. ولی یه جور دیگه از تجمع چربی هم وجود داره که خیلی‌ها اشتباه می‌گیرنش: چربیهای زیرپوستی (Sebaceous filaments). اینا کاملا طبیعی و بی‌ضررن، ولی ظاهرشون ممکنه بعضیا رو اذیت کنه.
با مجله سلامت آواطب همراه باشید.
چربیهای زیرپوستی چی هستن؟
چربیهای زیرپوستی یه بخش طبیعی از پوستن. این ساختارهای خیلی ریز و نازک داخل منافذ پوست قرار دارن و کمک می‌کنن چربی طبیعی پوست (سبوم) از غدد چربی به سطح پوست برسه.
چرا چربیهای زیرپوستی مهم هستد؟
سبوم یه روغن طبیعی توی بدنه که پوستو مرطوب نگه می‌داره و جلوی خشک شدنشو می‌گیره.
چربیهای زیرپوستی چه شکلی هستن؟
اینا مثل نقطه‌های کوچیک و صاف دیده میشن و بیشتر توی قسمت‌های چرب‌تر صورت مثل بینی و پیشانی مشخصن. رنگشون معمولا زرد، قهوه‌ای یا تیره‌ست و چون شبیه جوش‌های سرسیاهن، ممکنه با اونا اشتباه گرفته بشن.
چرا چربیهای زیرپوستی دیده میشن؟
اینکه این نقطه‌ها مشخص بشن، هیچ ربطی به تمیزی پوست نداره. وقتی تولید چربی پوست زیاد بشه، منافذ بازتر میشن و این چربیهای زیرپوستی بیشتر به چشم میان. مخصوصا توی آدمایی که پوست چرب دارن.
📢 مطلب مرتبط با پوست چرب + ویدیو : چطور چربی پوست را کاهش دهیم؟
چه چیزایی باعث بزرگ‌تر شدن منافذ پوست میشه؟
- ژنتیک (بعضیا ذاتا پوست چرب‌تری دارن)
- ضخامت موهای صورت (فولیکولای ضخیم‌تر می‌تونن منافذ رو بازتر کنن)
- افزایش سن (با بالا رفتن سن، خاصیت ارتجاعی پوست کم میشه و منافذ بازتر دیده میشن)
- قرار گرفتن توی آفتاب (نور خورشید به بافت پوست آسیب می‌زنه و باعث گشاد شدن منافذ میشه)
تفاوت چربیهای زیرپوستی و جوش‌های سرسیاه
همون‌طور که قبلاً گفتیم، چربیهای زیرپوستی (Sebaceous filaments) خیلی شبیه جوش‌های سرسیاه به نظر می‌رسن، چون توی همون نواحی از صورت ظاهر میشن. اما تفاوت اصلی اینه که چربیهای زیرپوستی ربطی به تمیزی پوست ندارن، در حالی که جوش‌های سرسیاه به‌خاطر تجمع چربی، سلول‌های مرده و آلودگی توی منافذ ایجاد میشن.
جوش‌های سرسیاه چی هستن؟
جوش‌های سرسیاه یه نوع آکنه محسوب میشن که به‌صورت نقاط تیره و برجسته روی پوست دیده میشن. این جوش‌ها به‌خاطر یه فرایند شیمیایی به اسم اکسیداسیون سیاه میشن؛ یعنی وقتی چربی و سلول‌های مرده توی یه منفذ باز قرار بگیرن و با هوا تماس داشته باشن، اکسید شده و تیره میشن. این ویدیو را ببینید: راه درمان جوش های سرسیاه
اگه چربیهای زیرپوستی رو فشار بدیم چی میشه؟
اگه تا حالا این نقطه‌ها رو روی بینی یا پیشانی‌تون دیده باشین، احتمالاً وسوسه شدین که فشارشون بدین. وقتی چربیهای زیرپوستی رو فشار می‌دین، یه ماده‌ی رشته‌ای و مومی‌شکل ممکنه از منافذ بیرون بیاد. اما گاهی هم هیچی خارج نمیشه یا فقط یه مقدار خیلی کم چربی دیده میشه.
بهتره کلاً بی‌خیال فشاردادن بشین، چون اینا بخشی از عملکرد طبیعی پوست هستن و حتی اگه چربی‌شون خارج بشه، منافذ دوباره پر میشن. علاوه بر این، دست‌کاری بیش از حد پوست می‌تونه باعث التهاب، آسیب و حتی زخم بشه.
آیا فشار دادن جوش‌های سرسیاه کار درستیه؟
نه، این کار نه‌تنها می‌تونه به پوست آسیب بزنه و باعث زخم بشه، بلکه احتمال عفونت رو هم بالا می‌بره. چون دست‌های ما همیشه حاوی باکتری هستن، فشاردادن جوش‌های سرسیاه ممکنه وضعیت آکنه رو بدتر کنه. پس اگه می‌خواین از شرشون خلاص بشین، بهتره راهکارهای دیگه‌ای رو امتحان کنین.
آیا چسب‌های پاکسازی منافذ مؤثرن؟
چسب‌های بینی یا چسب‌های پاکسازی منافذ می‌تونن جوش‌های سرسیاه و چربیهای اضافی رو به‌طور موقت حذف کنن، ولی مشکل رو از ریشه حل نمی‌کنن. استفاده‌ی زیاد از این چسب‌ها ممکنه پوستو تحریک کنه و حتی منافذو بزرگ‌تر نشون بده.
نکته‌ی مهم اینه که چسب‌های پاکسازی روی چربیهای زیرپوستی اثر چندانی ندارن، چون این چربی‌ها بخشی از عملکرد طبیعی پوست هستن و دوباره جایگزین میشن.
بهترین راه برای کم کردن جوش‌های سرسیاه و چربیهای زیرپوستی چیه؟
استفاده از محصولات حاوی اسید سالیسیلیک یا رتینوئیدها خیلی مؤثرتر از چسب‌های پاکسازی هست و کمک می‌کنه پوست به‌مرور زمان تمیزتر و منافذ کمتر دیده بشن، بدون اینکه پوست تحریک بشه.
چطور چربیهای زیرپوستی رو کمتر کنیم؟
واقعیت اینه که چربیهای زیرپوستی رو نمیشه به‌طور کامل از بین برد و درواقع نباید هم این کارو کرد، چون بخشی از ساختار طبیعی پوست هستن. اما اگه ظاهرشون اذیتتون می‌کنه، میشه کاری کرد که کمتر دیده بشن.
📢 ویدیوی مهم: دلیل جوش هر قسمت صورت
چطور ظاهر بد چربیهای زیرپوستی رو کاهش بدیم؟
چربیهای زیرپوستی توی پوست‌های چرب بیشتر مشخص میشن. پس اگه پوست چربی دارین، یه روتین مراقبتی مناسب که تولید چربی رو کنترل کنه و منافذ رو تمیز نگه داره، می‌تونه کمک‌کننده باشه:
۱. شستشو
روتین مراقبت از پوست رو با یه شوینده ملایم شروع کنین. ژل شستشوی کنترل چربی می‌تونه چربی اضافه و آلودگی رو بدون خشک کردن پوست پاک کنه و باعث بشه چربیهای زیرپوستی کمتر دیده بشن. محصول مناسب این کار ژل شستشوی صورت رویال (پوست چرب) هست که میتوانید از فروشگاه آواطب تهیه کنید.
۲. لایه‌برداری
۲ تا ۳ بار در هفته، از یه لایه‌بردار حاوی AHA (آلفا هیدروکسی اسید) استفاده کنین. این ترکیبات به پاکسازی سلول‌های مرده کمک می‌کنن و بافت پوستو یکدست‌تر نشون میدن.
۳. تونر
اگه پوستتون خیلی چربه، بعد از شستشو از تونر کنترل چربی استفاده کنین. تونرهایی که حاوی اسید لاکتیک هستن به آروم لایه‌برداری کردن پوست و پاکسازی منافذ کمک می‌کنن. با یه پد پنبه‌ای، مخصوصاً روی بینی و چانه (که چربیهای زیرپوستی بیشتر مشخص میشن)، بزنید. محصول مناسب برای استفاده تونر گلیکولیک اسید اوردینری هست که از فروشگاه آواطب میتوانید تهیه کنید.
۴. آبرسانی
حتی اگه پوست چربی دارین، مرطوب‌کننده رو حذف نکنین! یه آبرسان سبک و فاقد چربی باعث میشه پوست بدون چرب شدن، رطوبت کافی داشته باشه. این نوع محصولات حاوی اسید سالیسیلیک هم هستن که به لایه‌برداری ملایم و جلوگیری از بسته شدن منافذ کمک می‌کنن. یکی از بهترین آبرسان ها محصول کرم آبرسان ۱۰۰ ساعته کلینیک هست که شناخته شده و بسیار موثر است.
۵. ضدآفتاب
قرار گرفتن توی آفتاب باعث افزایش تولید چربی و بزرگ‌تر شدن منافذ میشه، پس ضدآفتاب غیرجوش‌زا (Non-Comedogenic) خیلی مهمه. ضدآفتاب یه گزینه‌ی سبکه که هم از پوست محافظت می‌کنه و هم باعث چرب‌تر شدنش نمیشه. محصول کرم ضدآفتاب طلا دکتر راشل گزینه مناسبی هست.
💡 نکته: استفاده‌ی مداوم از این روتین باعث میشه چربیهای زیرپوستی کمتر دیده بشن، بدون اینکه به پوستتون آسیب بزنین.
چطور از زیاد شدن چربیهای زیرپوستی جلوگیری کنیم؟
علاوه بر داشتن یه روتین مراقبت از پوست مناسب، چند تا نکته‌ی ساده هم می‌تونه کمک کنه که چربیهای زیرپوستی کمتر به چشم بیان و از بزرگ‌تر شدن منافذ جلوگیری بشه:
✅ از محصولات کنترل‌کننده‌ی چربی استفاده کنین: محصولاتی که حاوی ترکیباتی مثل اسید سالیسیلیک، نیاسینامید یا زینک هستن، به تنظیم تولید چربی پوست کمک می‌کنن. مثل سرم سالیسیلیک اسید.
✅ محصولات غیرجوش‌زا (Non-Comedogenic) انتخاب کنین: کرم‌ها، ضدآفتاب‌ها و لوازم آرایشی که منافذ پوست رو مسدود نمی‌کنن، برای پوست‌های چرب و مستعد چربیهای زیرپوستی مناسب‌ترن.
✅ حتماً آرایشتون رو قبل از خواب پاک کنین: موندن آرایش روی پوست باعث بسته شدن منافذ و افزایش چربی میشه، پس همیشه با یه شوینده‌ی مناسب صورتتون رو تمیز کنین.
✅ لایه‌برداری رو فراموش نکنین: ۲ تا ۳ بار در هفته از یه لایه‌بردار حاوی AHA یا BHA استفاده کنین تا سلول‌های مرده از سطح پوست پاک بشن و منافذ تمیز بمونن.
🔹 نکته: رعایت این نکات به کاهش ظاهر چربیهای زیرپوستی کمک می‌کنه و باعث میشه پوست شفاف‌تر و صاف‌تر به نظر برسه. 😊
گردآورنده:
- زهرا غلامحسین دخت | مجله سلامت آواطب
پیام بگذارید