با بالا رفتن سن، ساختار پوست کم‌کم تغییر میکنه. معمولاً این تغییرات خودشونو به شکل از دست رفتن حجم پوست، افتادگی قسمت‌های مختلف بدن و عمیق‌تر شدن چین‌وچروک‌ها نشون میدن که معمولاً از حدود ۴۰سالگی به بعد بیشتر به چشم میان. این اتفاق به خاطر ترکیبی از عوامل درونی و بیرونی رخ میده.
با مجله سلامت آواطب همراه باشید.
چرا پوست شل می شود؟
یکی از دلایل اصلی این مسئله، روند طبیعی پیریه که به ژنتیک ما مربوطه، ولی در کنارش عوامل محیطی و سبک زندگی هم تأثیر زیادی دارن. وقتی این عوامل دست به دست هم میدن، سرعت بعضی از فرآیندهای مهم در پوست کم میشه.
این کاهش سرعت باعث ایجاد نشانه های قابل‌مشاهده‌ای مثل افتادگی پوست، کاهش حجم و تغییر فرم صورت، ایجاد خطوط ریز و چین‌وچروک، کم شدن خاصیت کشسانی و از بین رفتن شادابی پوست میشه. یکی از مهم‌ترین چین‌وچروک‌هایی که به کم شدن حجم پوست ربط داره، خطوط بین بینی و لب (خط خنده) هست.
تشخیص کاهش حجم و تغییر فرم صورت در اوایل کار سختیه، ولی میشه از روی این نشانه ها متوجه شد:
- پخش شدن رژ لب روی لب‌ها
- افتادگی پوست در صورت
- صاف و تخت شدن گونه‌ها
- ایجاد چین و خطوط روی گردن (یا اصطلاحاً گردن بوقلمونی)
متأسفانه این تغییرات می‌تونن باعث بشن چهره خسته یا غمگین به نظر برسه، اما خوشبختانه راه‌هایی برای کنترل و بهبود این وضعیت وجود داره.
📢 مطلب مرتبط: معرفی یک کرم برای سفت کردن پوست شل
چه عواملی باعث می شوند پوست شل شود؟
با بالا رفتن سن، عوامل مختلفی باعث شل شدن پوست تو قسمت‌های مختلف بدن میشن. مهم‌ترین دلیل این اتفاق، کاهش سلول‌هایی هست که به پوست حجم میدن و همچنین کم شدن شدید تولید کلاژن و الاستین طبیعی در پوست. این دو تا پروتئین نقش اساسی توی سفتی و استحکام پوست دارن.
شل شدن پوست می‌تونه توی هر جایی از بدن اتفاق بیفته، اما معمولاً توی این نواحی بیشتر دیده میشه:
- بازوها
- صورت و خط فک
- گردن و گلو
- غبغب
- داخل ران‌ها
- چانه
- پلک‌ها
- شکم
برای رفع شل بودن پوست پا این مطلبو مطالعه کنید: 4 راه سفت کردن پوست شل پا
عوامل مؤثر در افتادگی پوست
1. افزایش سن
با افزایش سن، تولید دو تا پروتئین مهم توی لایه درمیس پوست کم میشه: الاستین و کلاژن.
الاستین باعث میشه پوست خاصیت کشسانی داشته باشه و بعد از کشیده شدن دوباره به حالت اولش برگرده.
کلاژن که فراوون‌ترین پروتئین توی بدنه، توسط سلول‌هایی به نام فیبروبلاست تولید میشه. این پروتئین باعث استحکام و ساختار پوست میشه. با بالا رفتن سن، تولید این دو پروتئین کم میشه و پوست استحکامشو از دست میده. البته، بعضی عوامل بیرونی هم روی کاهش تولیدشون تأثیر دارن.
2. سبک زندگی
همون‌طور که پیری پوست یه روند طبیعیه، بعضی از عادت‌های زندگی هم می‌تونن باعث افتادگی و چروک پوست بشن:
- قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب: اگر زیاد توی آفتاب باشید و مراقبت کافی از پوستتون نکنید، ممکنه زودتر از سنتون، پوستتون چروک بشه و شل به نظر بیاد. نور خورشید می‌تونه ساختار پوستو ضعیف کنه، به کلاژن آسیب بزنه و باعث پیری زودرس بشه.
- سیگار کشیدن: نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث تخریب بیشتر کلاژن پوست میشن.
این عوامل باعث استرس اکسیداتیو توی بدن میشن. یعنی مولکول‌هایی به نام رادیکال‌های آزاد به ساختار سلولی پوست حمله می‌کنن و باعث کاهش کلاژن و الاستین میشن. نتیجه‌اش اینه که پوست زودتر پیر میشه و نشانه هایی مثل چین‌وچروک، افتادگی، کم شدن حجم و کاهش خاصیت کشسانی ظاهر میشن.
3. تغییرات هورمونی
وقتی توی دوران نوجوانی سطح استروژن بالاست، پوست سفت، صاف و فرم‌دار دیده میشه. اما با افزایش سن، سطح هورمون ها کاهش پیدا میکنه و سلول‌های حجم‌دهنده پوست کم‌کم کوچک‌تر و کمتر میشن. این اتفاق باعث افتادگی و کاهش حجم توی قسمت‌های مختلف بدن، به‌خصوص صورت، میشه. همچنین، در دوران یائسگی، خشکی پوست و خارش هم ممکنه بیشتر بشه.
4. بارداری
بعد از بارداری، شل شدن پوست یه اتفاق رایجه، مخصوصاً توی ناحیه شکم. این موضوع برای زنانی که دوقلو یا چندقلو باردار بودن، بیشتر دیده میشه. همچنین، در دوران بارداری، خشکی پوست هم ممکنه بیشتر بشه.
📢 ویدیوی جالب و مفید: ماسک خانگی برای سفت کردن پوست
علائم و نشانه های افتادگی پوست
مثلث زیبایی
یه راه ساده برای درک تغییرات چهره به‌خاطر کاهش حجم پوست، مفهوم “مثلث زیبایی” هست. این مثلث نشون میده که چطور کاهش حجم و شل شدن پوست می‌تونه فرم و ساختار صورتو به مرور تغییر بده.
وقتی پوست جوونه، چهره حالتی متقارن و مثبت داره چون حجم پوست به‌صورت یکنواخت پخش شده. ویژگی‌های اصلی یه چهره جوون و شاداب که داخل مثلث زیبایی قرار می‌گیرن شامل این‌ها هستن:
- گونه‌های برجسته
- پوست صاف و بدون چین‌وچروک
- خط فک خوش‌فرم و مشخص
- گونه‌های پر و متناسب
در این حالت، قسمت بالای صورت پهن‌تره و چونه به‌عنوان باریک‌ترین نقطه دیده میشه، که باعث میشه چهره شاداب و سرحال به نظر بیاد.
با افزایش سن، تغییرات چهره باعث میشه مثلث زیبایی وارونه بشه. یعنی چهره به جای فرم V، شکل U پیدا کنه. این تغییرات شامل موارد زیره:
- عریض‌تر شدن و افتادگی خط فک
- افتادگی پوست که باعث از بین رفتن فرم و کانتورهای صورت میشه
- صاف‌تر شدن گونه‌ها
- ایجاد چروک‌های پیشانی و بین ابروها
- عمیق‌تر شدن خطوط پنجه کلاغی کنار چشم
- افتادگی گوشه‌های لب و ایجاد خطوط ماریونت (خطوطی که از کناره‌های لب به سمت چانه کشیده میشن)
- گود شدن زیر چشم و ناحیه شقیقه‌ها
همین ترکیب از تغییرات باعث میشه چهره پیرتر و افتاده‌تر به نظر برسه. چون پوست حجمشو از دست داده و افتاده شده، تصور ما از چهره فرد هم تغییر میکنه. در خیلی از موارد، چهره ممکنه غمگین، خسته یا حتی استرسی به نظر بیاد، در حالی که فرد واقعاً چنین احساسی نداره.
وقتی پوست حجمش را از دست می دهد چه اتفاقی می افتد؟
وقتی مواد “پرکننده” طبیعی که پوست رو سفت و صاف نگه می‌دارن کم میشن، حجم پوست کاهش پیدا میکنه، فرم صورت کمتر مشخص میشه و پوست شروع به افتادگی میکنه. این تغییرات توی دو لایه از پوست اتفاق می‌افته:
1. لایه بیرونی پوست (اپیدرمیس)
با افزایش سن، لایه بیرونی پوست کمتر هیالورونیک اسید و چربی (لیپید) تولید میکنه. این یعنی:
- پوست نمی‌تونه رطوبت رو خوب حفظ کنه، خشک‌تر میشه و در نتیجه خطوط ریز و چروک‌ها ظاهر میشن.
- با کاهش آب و چربی طبیعی، پوست نازک‌تر به نظر میاد، حالت افتاده پیدا میکنه و ممکنه بافتش خشک و زبر بشه.
2. لایه‌های عمیق‌تر پوست
- هر سال ۱٪ از کلاژن پوست کم میشه، که باعث نازک‌تر شدن و ضعیف‌تر شدن پوست میشه.
- الاستین هم کاهش پیدا میکنه، که باعث میشه پوست کمتر کشسان باشه و سفتی خودشو از دست بده.
- سلول‌هایی که به پوست حجم میدن، هم از نظر اندازه و هم تعداد کوچیک‌تر و کمتر میشن، که باعث گود شدن چهره و صاف شدن گونه‌ها میشه.
با گذشت زمان، گردش خون هم ضعیف‌تر میشه و مواد مغذی کمتر به پوست می‌رسن، که باعث میشه:
- پوست کدر و کم‌جان بشه.
- بیشتر مستعد خشکی و دیرتر ترمیم شدن زخم‌ها بشه.
- افتادگی بیشتر بشه و چروک‌های عمیق‌تر شکل بگیرن.
روش‌های درمانی برای افتادگی پوست
با اینکه کاهش حجم و افتادگی پوست یه مسئله طبیعی و اجتناب‌ناپذیره، اما میشه با روش‌های مختلفی ظاهر پوستو بهبود داد و سفت‌ترش کرد.
مراقبت روزانه از پوست با استفاده از محصولات مخصوص حجم‌دهی و افزایش خاصیت کشسانی، می‌تونه تا حد زیادی جلوی افتادگی رو بگیره و پوستو تقویت کنه.
کرم‌های ضدپیری و لیفتینگ
- استفاده از کرم‌های ضدچروک و سفت‌کننده می‌تونه حجم از دست رفته رو جبران کنه و پوستو لیفت بده. یک محصول درجه یک در بازار وجود داره به نام کرم ضدلک و جوانساز ژل رویال که با استفاده از اون
- روتین مراقبت روزانه می‌تونه سفتی و انعطاف‌پذیری پوست رو تقویت کنه و روند پیری و افتادگی رو کندتر کنه.
- محصولاتی مثل کرم‌ها و سرم‌های لیفتینگ به تحریک تولید کلاژن و پر کردن چین‌وچروک‌ها کمک می‌کنن.
مواد مؤثر برای کاهش افتادگی پوست
ترکیبات فعالی که توی محصولات ضدپیری استفاده میشن، می‌تونن روی دلایل افتادگی پوست، کاهش حجم و تغییر فرم صورت تأثیر بذارن.
1. آرکتین (Arctiin)
- یه ترکیب طبیعی که از میوه گیاه بابا آدم گرفته میشه و خاصیت ضدالتهابی و ضدپیری داره.
- به تحریک تولید کلاژن و هیالورونیک اسید کمک میکنه و باعث تقویت بافت‌های پوست میشه.
- آنزیم‌هایی که باعث تجزیه الاستین میشن رو مهار میکنه و اینطوری به افزایش استحکام و سفتی پوست کمک میکنه.
2. هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid)
یه ماده طبیعی که توی پوست وجود داره و نقش اصلیش نگه داشتن رطوبت هست.
توانایی اینو داره که تا ۱۰ برابر وزن خودش آب جذب کنه، که باعث آبرسانی عمیق و پر شدن چروک‌ها میشه.
با افزایش سن، تولید طبیعی این ماده توی پوست کم میشه و همین باعث ایجاد چین‌وچروک و افتادگی پوست میشه.
استفاده از سرم‌ها و کرم‌های حاوی هیالورونیک اسید می‌تونه پوستو هیدراته و حجیم‌تر نشون بده. یکی از این محصولات سرم ضد لک آلفا آربوتین اوردینری هست که خیلی عالی عمل میکنه و میتونی روش حساب کنی تا به پوست سفت و شفاف برسی.
در کل، یه روتین منظم مراقبت از پوست، همراه با ترکیبات مؤثر مثل هیالورونیک اسید و آرکتین، می‌تونه به سفت شدن پوست، بازگردوندن حجم از دست رفته و کاهش افتادگی کمک کنه.
گردآورنده:
- زهرا غلامحسین دخت | مجله سلامت آواطب
پیام بگذارید